شن طبیعی همانطور که از نام آن مشخص است از طبیعت بهره برداری می شود.یک نوع ماده گرانشی است که در بستر طبیعت یافت می شود. ترکیباتش نسبت به مکان آن متفاوت است و در رنگ های مختلفی چون سفید، سبز، سیاه سفید و …. وجود دارد. شن طبیعی از بستر رودخانه، آبرفت ها و مخروط افکن ها استخراج می شود و پس از شسته شدن، به صورت متنوعی به مصرف می رسد.شکل آن ها معمولا گرد و صیقلی می باشد. همین ویژگی سبب شده تا دانه ها به راحتی بر روی یکدیگر بلغزند و به خوبی حجم قالب را پر کنند.شن‌های طبیعی که بیشتر در کف رودخانه ها و در سواحل یافت می شوند دارای اندازه ی کوچکتر و بافتی نرم و گوشه گرد می باشند. در حالی که شن مصنوعی که از خرد شدن سنگ های بزرگتر به دست می آید دارای سطوح تیز تری می باشند. با توجه به این مساله که برداشت شن طبیعی از منابع طبیعی با توجه به نیاز اساسی ساخت و ساز به آن و همچنین رشد و گسترش ساخت و ساز ها در عصر جدید، امری اجتناب ناپذیر می باشد، با این حال یکی از نکات حائز اهمیت در زمینه برداشت شن از بستر رودخانه ها و یا سواحل، توجه به برداشت اصولی سنگدانه ها است.
چرا که با برداشت بی رویه و غیر اصولی آن بدون در نظر گرفتن قوانین مربوط به آن، متاسفانه منجر به بهم خوردن اکوسیستم رودخانه ها میگردد و منجر به مرگ گونه های جانوری آبزیان و گیاهان می گردد. یکی دیگر از آثار مخرب برداشت بی رویه و غیر اصولی شن ، منجر به از دست رفتن کیفیت آب رودخانه و فرسایش بستر آن و در نتیجه آسیب جدی به محیط زیست می شود.
شن های طبیعی دارای ترکیباتی مانند مواد آلی و خاک نیز می باشند که از اتصال سنگ ها به سیمان جلوگیری به عمل می آورند، به همین دلیل برای جلوگیری از این مشکل، شن را قبل از استفاده چندین بار می شویند.
جنس مواد تشکیل دهنده این محصول قابل کنترل و یکسان نیست بلکه از مواد گوناگون و بسیار متنوعی تشکیل شده است. عمده مواد سازنده این نوع شن ها، دی اکسید سیلیکون می باشد که به شکل کوارتز است و در آب حل نمی شود.
این دانه ها و مواد سازنده شن در واقع از خرد شدن سنگ هایی که در طبیعت موجود می باشند، توسط عواملی چون باد، آب و دما حاصل می گردند.
برای تولیداین محصول ، ابتدا شن های موجود در طبیعت ( اغلب شن باقی مانده در بستر رودخانه ها) را به محل کارخانه حمل کرده و با تجهیزات و فرایندی خاص شسته می شود .
سپس شن را به وسیله الک‌های مخصوص ، طبق نیاز مصرف کننده یا استاندارد دانه بندی نموده و عرضه می گردد.
یکی از جداسازی های شن طبیعی براساس سایز شن است .
سایز شن با توجه به خروجی از الکهامشخص می شود.
عمدتا در سایزهای 6-12 میلی متر ( نخودی) و 0-8 میلی متر ( بادامی) تولید می شود
هر کدام از سایزهای کاربرد خاص خود را دارد .
اهمیت شن طبیعی
قسمت اصلی بتن را تشکیل می‌دهد. با توجه به مقاومت ساختمان‌های بتنی در مقابل عوامل جوی و عمر طولانی تر آن نسبت به ساختمان‌های فلزی و آجری؛ و همچنین با توجه به امکان تهیه سریع و ارزان و آسان مصالحی که برای ساختن ساختمان‌های بتنی مصرف می‌شود که قسمت عمده آن شن طبیعی می‌باشد
استاندارد شن طبیعی
این محصول از پر کاربرد ترین و پر مصرف ترین مواد محسوب می شود که مصارف بسیاری دارد که مهم ترین آن در صنعت ساخت و ساز می باشد.همانطور که از نام آن پیداست برگرفته از دل طبیعت می باشدواز مکان هایی مانند بستر رودخانه ها و یا معادن طبیعی برداشت می شود که به سبب گذر زمان و سایش سنگدانه های شن توسط آب، شکل ظاهری آن تغییر کرده و گوشه هایی گرد و سطحی نرم پیدا کرده است. معادن این محصول غالبا در امتداد مسیر رودخانه ها در حاشیه شهرها قرار دارد. در حدود 85 درصد از موادی که از معادن به طور کلی استخراج می گردد، را سنگدانه های شن طبیعی تشکیل داده است.
سنگدانه های شن از ارکان اصلی در تولید بتن محسوب می شوند و از لحاظ ویژگی های ظاهری و فیزیکی در مقایسه با خواص شیمیایی آن تاثیر بیشتری در قیمت گذاری دارند. نوع ظاهری سنگدانه ها، بافت سنگدانه ها میزان پایداری و دوام آنها را تعیین می کند.
شناخت ساختار شن طبیعی
بیشترین جزو تشکیل دهنده این محصول دی اکسید سیلیکون به شکل کوارتز است. جالب است بدانید که کوارتز سخت است و در آب حل نمی شود همچنین به راحتی از فرایند های هوازدگی تجزیه نمی شود. در واقع این سنگدانه ها توسط عوامل طبیعی مثل باد،آب،دما و ….از خرد شدن سنگ های موجود در طبیعت حاصل می شوند. در بستر رودخانه ها یا بیابان ها و سواحل ذخیره می شوند و می توان از آن ها بهره برداری نمود.
شن طبیعی رودخانه و چاه
شن طبیعی درشت که از اعماق چاه ها به دست می آیند و معمولا در رنگ های قرمز و نارنجی هستند. شکل ظاهری دارای شکستی تیز و زاویه دار است و در اندازه های بزرگتری هستند. به همین دلیل به آن ها شن طبیعی درشت می گویند. مورد استفاده این نوع سنگدانه ها در بتن ریزی است.
انواع شن طبیعی
- شن تیز گوشه (شکسته)
- شن نخودی
- شن بادامی
- شن طبیعی بادامی
- شن مصنوعی بادامی
ابعاد شن طبیعی
دانه هایی که قطرشان بزرگتر از 2 میلی متر باشد، را شن می نامند و شامل انواع زیر است.
- شن های ریز که شبیه به خرده سنگ است.
- شن های گرد و دارای سطوح صاف (شن نخودی وبادامی)
- شن های سوزنی که طولشان بیش سه برابر عرضشان است.
- شن های پولکی که عرضشان بیش از سه برابر ضخامتشان است.