سیمان تیپ4 به عنوان یک سیمان با حرارت کم در ساخت و سازهایی که به بتن‌ریزی حجیم نیاز است به کارگرفته می‌شود. این سیمان به عنوان سیمان دیرگیر نیز شناخته می‌شود، در در واکنش شیمیایی اولیه، حرارت کمی در هنگام گیرش تولید می‌کند. تفاوت عمده سیمان تیپ 4 بادیگرسیمان ها را در میزان کم C3A و C3S و C2S بیشتر آن است.دلیل پایین آمدن C3A و C3S در سیمان تیپ4، به این دلیل است که حرارت هیدراتاسیون تا حد زیادی کم شود و پیمانکاران بتوانند در بتن‌ریزی‌های حجیم و طولانی مدت از آن استفاده کنند. افزایش گرمای هیدراتاسیون در بتن منجر به ترک‌خوردگی و ناپایداری بتن خواهد شد. همچنین سیمان پرتلند تیپ 4 به دلیل نرم بودن و داشتن درصد پایین از سیلیکات‌های متبلور کلسیم و آلومینیوم، دیرتر آب گرفته و حرارت آبگیری آن بسیار پایین است به همین خاطر در فصول گرم سال و به عنوان بتن دریایی مصرف می‌شود.
مزایا استفاده از سیمان تیپ4
بتنی که با سیمان تیپ 4 ساخته می‌شود، گیرش دیرتری دارد یعنی رشد مقاومت آهسته می باشدبه همین خاطر در ساخت‌های حجیم بتنی یک مزیت به حساب می‌آید. همچنین استفاده از این سیمان در هوای گرم باعث جلوگیری از اتصال سرد می‌شود. از دیگر مزایای سیمان پرتلند تیپ 4 می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کاهش دما بین هسته و سطح بتن
- مقاومت در برابر جمع شدگی و خشک شدن.
- عملکرد و دوام عالی
- مقاومت بسیاربالادر برابر حملات شیمیایی
- تسهیل مراقبت از بتن در هوای گرم
- کاهش زمان عملیات بتن‌ریزی
- گیرش، گرمای حاصل از عملیات هیدراسیون در طول زمان بیشتری آزاد می شود.
- مقاومت در برابر خوردگی سولفات و ترک‌خوردگی
کاربرد سیمان تیپ 4
سیمان تیپ 4به طورعمده در مکان‌هایی که شدت و مقدار حرارت تولید شده، از اهمیت بالایی برخوردار است، کاربرد دارد. ساختمان‌های حجیم بتنی از سیمان پرتلند تیپ 4 در آن‌جا زیاد استفاده می‌شود. عمده‌ترین دلیل آن این است که حجم زیاد بتن، باعث افزایش درجه حرارت ناشی از فرآیند گیرش می‌شود که می‌تواند در ساخت و ساز خطرناک باشد، به همین خاطر برای پایین نگه داشتن درجه حرارت سیمان از سیمان پرتلند تیپ 4 استفاده می‌شود.
- ساخت بتن توده‌ای
- ساخت بتن مهندسی هیدرولیک
- ساخت بتن دریایی
- استفاده در مکان‌هایی با آب و هوای گرم به ویژه دمای بالای 40 الی 50 درجه سانتی‌گراد
- بتن‌ریزی‌های حجیم مانند پایه های پل و سدهاو…
- بتن‌ریزی دیوارها ماننداستخرو دیوار مخزن آب و…
درکل استفاده از این نوع سیمان برای کاهش گرمای هیدراتاسیون در هر ساخت و سازی می‌تواند انتخاب خوبی باشد. با این‌که گیرش اولیه در این محصول آهسته انجام می‌گیرد، اما با گذشت زمان سریع‌تر شده و باعث بهبود قابل توجهی در قدرت و مقاومت محصول نهایی می‌شود.
معایب سیمان تیپ 4
میزان تولید این نوع سیمان ، در دنیا بسیار کم است و سعی می‌شود از سیمان‌های جایگزین استفاده شود. زیرا تولید و مصرف این نوع سیمان، که در سازه‌های با بتن‌ریزی حجیم استفاده می‌شود محدود است و برای کارخانه‌های تولیدکننده سیمان از نظر انبارداری، خطر فاسد شدن و هزینه تولید به صرفه نیست. هزینه این سیمان نسبت به سیمان‌های معمولی بیشتر است، که احتمال دارد برای برخی از پیمانکاران به صرفه نباشد. وهمچنین قابل ذکر است اگر احتمال کاهش دما بتن زیر 5 درجه سانتی‌گراد وجود داشته باشد، نباید از این سیمان برای بتن‌ریزی استفاده کنید.به طورکلی از این نوع سیمان نمی‌توان در محیط‌هایی با آب و هوای سرد استفاده کرد.