آجر لفتون از خاک رس یا شیل درست می شود و روی آن سوراخ هایی وجود دارد، به همین دلیل نام دیگر آن آجر سوراخ دار می باشد. این آجر در قالب های بزرگ و کوچک تهیه می شود.
یکی از انواع آجرهایی است که در ساختمان سازی کاربرد دارد. لفتون، روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان اصفهان است. این نوع آجر برای نخستین بار در روستای لفتون تولید شد و نام آن از زادگاهش گرفته شده است اما امروزه در شهرهای مختلف استان اصفهان و استان‌هایی مثل یزد تولید میشود.
این آجر در دو نوع زرد و قرمز تولید می شود و مورد استفاده ی سایز های بزرگ در دیوار چینی محوطه ها، حصارباغ ها و ویلاها، سوله ها و حیاط منازل به کار می رود. وسایز کوچک در چیدن دیوار اتاق ها، تراس ها، درپوش حمام و دستشویی و زدن سقف به کمک تیرآهن مورد استفاده قرار می گیرد.
مشخصات آجر لفتون
بهترین خاک رس برای پخت آجر در اصفهان یافت می شود. خاک رس منطقه اصفهان هیچ ناخالصی ندارد و بسیار مناسب آجر می‌باشد. پرمصرف ترین آجر لفتون، آجر 10 گل می باشد. این آجر دارای 10 سوراخ می باشد.
آجر لفتون که در شهرهای مختلف ایران به نامهای بهمنی، زبره و ده سوراخ معروف است که سه طرف نما می باشد و کاربرد اصلی این آجر برای دیوار چینی و سقف و سوله است.
ابعاد آجر لفتون 5*20*10 می باشد و ابعاد مکعبی شکل نیز دارد.
از این آجر بیشتر برای دیوارهایی که باید وزنی تحمل کرده یا فشاربر آن است استفاده می کنند. این آجر معمولا به صورت پازلی چیده می شود تا تحمل آن در برابر فشار و وزن بیشتر شود.
آجر به صورت دوبله یعنی دوقلو به سفارش تولید می شود. این آجر که به آجر لفتون یا آجرنما لفتون یا آجر زبره یا آجرنما زبره یا آجر نما سوراخدار یا آجر سوراخدار یا آجر نما سوله سازی معروف است به صورت دو کاربرده مصرف میشود یعنی هم میتوان با آن دیوار های حایل و غیر حایل را ایجاد کرد و هم پس از مراحل ایجاد دیوار و بند کشی نیازی به ایجاد نمای مجدد نمی باشد.
مزایای آجر لفتون
- سوراخ‌هایی که بر روی این آجرها وجود دارد باعث خواهد شد تا ملات و سیمان به طور عمودی به داخل این حفره‌ها نفوذ پیدا کند و ساختمان یا دیواری که در دست ساخت است مقاومت بیشتری را به خود بگیرد.
- برای ساختن دیوارهای حمال نیز میتوان از این مدل آجرها بهره لازم را گرفت. همچنین با قراردادن میل‌گرد بین سوراخ‌های این آجر میتوان استحکام داخلی دیوار را به‌خوبی بالا ببریم.
- وزن کمتری نسبت به سایر آجرها دارد و همین وزن کم باعث میشود تا هنگام چیدن آجرها و حمل‌ونقل آن انرژی کمتری صرف بشود و در زمان هم صرفه‌جویی زیادی انجام به عمل آید.
- آجرهای سوراخدار خاصیت ضد اسیدی نیز دارند و نسبت به مدل‌های دیگری همچون آجر فشاری در برابر حوادث طبیعی مقاوم‌تر و پایدارتر می‌باشد.
- در تولید و حتی چیدمان این آجرها ملات و مواد اولیه کمتری استفاده میشود.
- این آجرها تخلخل کمتری نسبت به دیگر آجرها دارد و مقدار کمتری از آب را جذب خودش می‌کند.
معایب آجر لفتون
باتوجه‌به داشتن گوشه‌های گونیا شکل این آجرها این مدل آجر در مقایسه با آجر فشاری تردتر بوده و شکنندگی بیشتری را دارا است و به همین دلیل نمی‌توان کاربردی که آجرفشاری دارد را از آجر ماشینی داشته باشیم.
آجرهای سوراخدار اگر مواد و ملات را به‌خوبی جذب خود نکنند و یا در بین آنها از میل‌گرد استفاده نشود احتمال دارد که استحکام سازه را پایین بیاورد و باعث خطرات احتمالی بشود.
علت وجود سوراخ در آجر لفتون
وزن آجر بالاست و حمل و نقل آن دشوار است. می توان گفت هزینه حمل و نقل از هزینه خرید آجر نیز بیشتر است. به همین منظور برای کم کردن وزن آجر سوراخ هایی در آن ایجاد شده است، که آجر سوراخ دار را ایجاد کرده است.
یکی دیگر از دلایل وجود سوراخ در آجر، مصرف مواد اولیه کمتر برای تولید آجر است. آجر جامد نسبت به آجر حفره دار کمی سنگین تر است. حمل و نقل آجرهایی که دارای سوراخ هستند، راحت تر است و از این جهت نصب آن ها سریع تر در ساختمان صورت می گیرد.
وجود سوراخ در آجر باعث می شود ملات به داخل آجر نفوذ کند. چسبندگی و مقاومت به همین دلیل در آجر بالا می رود. همچنین مقاومت آجر در برابر جا به جایی در اثر نیرو های جانبی وارد بر آن افزایش می یابد.
با وجود سوراخ در آجر ساخت آن آسان می شود. زمان پخت گرمای حاصل از کوره به آسانی به مرکز آجر نفوذ خواهد کرد. بنابراین تعداد آجرهای بیشتری در روز تولید می شود.
در مرحله پخت آجر با حرارت ملایم خشک می شود، سپس به صورت کامل پخته می شود. وجود سوراخ در آجر باعث می شود که آجر کاملاً خشک شود و هزینه های تولید آجر کاهش پیدا می کند.
وجود سوراخ در آجر به دلیل افزایش بیشتر ظرفیت عایق حرارتی محصول و کاهش وزن محصول در نتیجه کاهش بار کلی سازه بار مرده بر روی ساختمان ایجاد می شود.
وجود سوراخ‌ها در آجرهای لفتون سبب میشود که در هنگام دیوارچینی ملات به طور عمودی نیز در آجر نفوذ کرده که این امر باعث استحکام بیشتر دیوار میشود.